IN DE OMGEVING
Stinzen
Op de honderden terpen van middeleeuws Fryslân stond vaak een stins: een bewoonbare stenen toren met zeer dikke muren, ter verdediging van de terpbewoners in tijden van gewapende strijd.

Schierstins
Van deze steenhuizen resteert er één (de Schierstins) en hier en daar zijn resten aanwijsbaar. Van de eerste stenen huizen in de stad (stadsstinzen) zijn er meer, sterk gewijzigd in de loop van de tijd.

Staten
Veel stinzen zijn afgebroken, maar sommige hebben zich juist ontwikkeld: de bewoner (de ‘hoofdeling’) breidde zijn woonstee uit tot een complex waarvoor de naam ‘state’ werd gebruikt. Ook hiervoor geldt dat de meeste er niet meer zijn.

Fogelsangh State
(Veenklooster)
Gebouw (beperkt) open voor publiek (entree). Tuin eromheen, genaamd Veenkloosterbos, is wel vrij toegankelijk om te wandelen.
Staniastate
(Oentsjerk)
Hoofdgebouw niet te bezichtigen. Wel is ernaast een brasserie, tuinzaal en terras. Park vrij toegankelijk.

In heel Friesland staan nog meer prachtige Staten en Stinzen.
-
Vijversburg met een natuur- en cultuurpark in Tytsjerk. Park er om heen toegankelijk voor publiek (entree)
-
De Klinze in Aldtsjerk. ‘Proefslaaplandgoed’ en Grand Cafe (weekends geopend). Park vrij toegankelijk
-
It Lytse Slot in Veenklooster. Gebouw/tuin niet te bezichtigen ivm particulier eigendom.
-
Rinsmastate in Driezum. Hoofdgebouw niet te bezichtigen. Tuin en park vrij toegankelijk
Kijk op deze website voor het volledige overzicht.